Aby dobrze opiekować się chorym dzieckiem, musisz być dobry dla siebie:
- dbanie o własne zdrowie (również psychiczne) sprawia, że jako opiekun będziesz działać skuteczniej;
- poszukiwanie wsparcia w opiece nad chorym dzieckiem nie jest oznaką słabości, lecz rozsądku;
- rozpoznawanie u siebie samego oznak stresu i wyczerpania jest cenną umiejętnością, pozwalającą odpowiednio im przeciwdziałać.
KIEDY SZUKAĆ POMOCY SPECJALISTY?
Rodzice zajmujący się ciężko chorym dzieckiem oprócz wielkiego zmęczenia mogą doświadczać stresu, przewlekłego napięcia, objawów lękowych czy wreszcie depresji, frustracji i skrajnego wyczerpania. Wszystko to może doprowadzić do wypalenia i załamania i w konsekwencji uniemożliwić skuteczną opiekę nad dzieckiem lub skutkować katastrofą zdrowotną w organizmie rodzica. Aby do tego nie dopuścić, bacznie przyglądaj się sobie, a gdy zaobserwujesz niepokojące objawy – bezzwłocznie szukaj wsparcia.
OBJAWY DEPRESJI
Depresja to podstępna choroba. Objawia się niespecyficznie, nie od razu można ją zidentyfikować. Bo czy uczucie smutku to już depresja? Czy jest nią uczucie rozpaczy, jakiego z pewnością doświadczają rodzice dziecka ciężko chorego? I tak, i nie. Jeśli uczucia te pojawiają się na tyle często i z taką intensywnością, że zakłócają normalny rytm dnia, można mówić o nich jako symptomach depresji. Jeśli dodatkowo stwierdzisz u siebie poniższe objawy, skonsultuj się ze specjalistą:
- utrata apetytu lub wręcz przeciwnie – nadmierne objadanie się;
- problemy ze snem: trudności w zasypianiu lub kłopoty z budzeniem się;
- brak energii;
- utrata zainteresowania ulubionymi aktywnościami;
- wycofywanie się z relacji z innymi ludźmi;
- kłopoty z koncentracją, pamięcią i trudności w podejmowaniu decyzji;
- ciągłe poczucie poirytowania;
- częsty płacz, nierzadko bez wyraźnej przyczyny;
- bóle głowy lub inne bóle przewlekłe, które nie mają obiektywnej przyczyny i nie ustępują po leczeniu;
- nadmierne korzystanie z używek.
LĘK I OBJAWY WYPALENIA
Lęk jest uczuciem, które w normalnych warunkach pojawia się jako odpowiedź na stresującą sytuację. Jednak odczuwany nieustannie z wielką intensywnością, powodującą, że ciężko nad nim zapanować, staje się jednym ze źródeł wypalenia. W konsekwencji przyczynia się do pojawienia się problemów zdrowotnych i zakłóca zwykłe codzienne funkcjonowanie. Objawy lęku i wypalenia obejmują:
- poczucie bycia w rozsypce i na granicy szaleństwa;
- nieustanne wyczerpanie;
- trudności z koncentracją, np. z przeczytaniem więcej niż kilku zdań bez utraty koncentracji oraz zapominanie ważnych szczegółów;
- kłopoty w podejmowaniu decyzji;
- niemożliwość wypoczęcia z powodu ciągłego zamartwiania się;
- wzmożone napięcie w mięśniach i ogólne poczucie stałego napięcia;
- bóle głowy;
- nieuzasadnione poirytowanie i wybuchy złości;
- trudności z zasypianiem i sen nocny krótszy niż 3 godziny;
- znaczna utrata wagi (lub wręcz przeciwnie: znaczne przybranie na wadze);
- zapadanie na choroby (np. infekcje i przeziębienia) częściej niż zwykle;
- zwiększone spożywanie alkoholu, przyjmowanie leków lub wypalanie większej liczby papierosów.
CO MOŻESZ ZROBIĆ?
Jeśli cierpisz z powodu depresji, nadmiernego lęku i wypalenia, warto, byś skonsultował się ze specjalistą psychologiem, psychiatrą lub terapeutą. Niekiedy konieczna może okazać się farmakoterapia. Nigdy jednak nie lecz się sam. To, co możesz zrobić dla siebie już od dzisiaj:
- prowadź możliwie regularny tryb życia. Nie zapominaj o posiłkach!
- unikaj spożywania alkoholu;
- w miarę możliwości dbaj o własną formę fizyczną: ćwicz, spaceruj, nawet 15 minut spędzone na aktywności fizycznej będzie miało dobroczynny wpływ;
- pozwól sobie na relaks: spróbuj nauczyć się technik relaksacyjnych, takich jak medytacja czy joga, słuchaj muzyki, która Cię rozluźnia, przygotuj sobie pachnącą kąpiel;
- znajdź czas na ulubione aktywności z rodziną i przyjaciółmi;
- jeśli masz taką możliwość, dołącz do grupy wsparcia;
- pozwól sobie na to, by robić to, co lubisz i co jest dla Ciebie źródłem radości: oglądaj romantyczne komedie, biegaj po lesie, idź na lody, zrób sobie nawilżającą maseczkę.
Pamiętaj!
Dbanie o własne zdrowie fizyczne i psychiczne nie jest objawem egoizmu! Tylko w ten sposób możesz skutecznie opiekować się chorym dzieckiem. Czas dla siebie traktuj jako inwestycję w jakość życia Waszej rodziny.