Trudności w oddychaniu mogą pojawić się zarówno podczas aktywności (dzieci, u których dochodzi do duszności wysiłkowej, zazwyczaj unikają aktywności fizycznej, a podczas zabaw z rówieśnikami często odpoczywają), jak i podczas spoczynku (duszność spoczynkowa). Subiektywne odczuwanie duszności nie musi wiązać się ze stopniem zaawansowania choroby. Może pojawiać się nagle albo narastać powoli i utrzymywać się przewlekle. Choroby układu krążenia u dzieci, w przebiegu których występuje duszność, to: wady serca, niewydolność krążenia, zatorowość płucna. W przypadku astmy, która jest jedną z najczęstszych chorób układu oddechowego u dzieci, do czynników wyzwalających duszność należą: kontakt z alergenami, z substancjami drażniącymi drogi oddechowe, zimne powietrze, zakażenia, wysiłek fizyczny. Wystąpienie duszności mogą także powodować czynniki psychogenne. Oprócz bólu jest to jeden z najbardziej dokuczliwych objawów w ostatniej fazie życia.

Nasilenie duszności może właściwie ocenić tylko chory – starsze dzieci opisują duszność jako brak tchu, skrócenie oddechu, ściskanie w klatce piersiowej, niemożność wykonania głębokiego wdechu. U dzieci najmłodszych o duszności świadczą następujące symptomy: zwiększenie częstości oddechów, zaburzenia rytmu oddychania, uruchomienie dodatkowych mięśni oddechowych (mięśni szyi, brzucha, poruszanie skrzydełkami nosa), zadyszka, dodatkowe szmery oddechowe (oddech świszczący, stękający), osłabienie siły głosu, przyspieszenie akcji serca, zmiana zabarwienia skóry i błon śluzowych (bladość, sinienie), niemożność wypowiedzenia całego zdania bez przerwy.

Jeśli dziecko ma dokuczliwe trudności ze złapaniem oddechu, skontaktuj się z lekarzem. Wspólnie zaobserwujcie:

  • co sprawia, że dziecku oddycha się lepiej, a co pogarsza oddychanie;
  • jak często dziecko potrzebuje lekarstw (jeśli lekarz mu je zalecił).

Rodzic czy opiekun dziecka powinien zawsze otrzymać pisemną informację, jak postąpić w razie wystąpienia lub nasilenia duszności. Jeśli chore dziecko uczęszcza do przedszkola lub szkoły, o możliwości wystąpienia duszności należy poinformować nauczyciela oraz wyposażyć dziecko w odpowiednie leki, które lekarz zlecił, wraz z informacją, jak je podać.

W przypadku napadu duszności:

  • zachowaj spokój: gwarantuje to skuteczność działania i zmniejsza niepokój dziecka;
  • upewnij się, że w drogach oddechowych dziecka nie znajduje się ciało obce;
  • pomóż dziecku przyjąć pozycję ciała, która przynosi mu ulgę w oddychaniu;
  • jeśli dysponujesz źródłem tlenu, podaj go;
  • podaj leki rozszerzające oskrzela;
  • pomóż dziecku usunąć wydzielinę (ułóż je na boku, oklep klatkę piersiową);
  • skontaktuj się z lekarzem.