Niedożywienie wynika z niedostosowania właściwej ilości pokarmu zawierającego substancje odżywcze (białka, tłuszcze, węglowodany, witaminy, substancje mineralne, mikroelementy) do potrzeb organizmu.
W przypadku ciężko chorych dzieci stanowi ono poważny problem. Objawy niedożywienia występują u 40% dzieci z zaawansowaną chorobą nowotworową i aż 60–80% dzieci z przewlekłymi chorobami neurologicznymi. W przypadku dzieci chorych przewlekle i nieuleczalnie niedożywienie może być skutkiem wielu czynników: obniżonego apetytu, niechęci do jedzenia, przyjmowanych leków pogarszających smak potraw, nudności i wymiotów, bólów brzucha i biegunki czy trudności w przyjmowaniu pokarmu (np. gryzieniu i połykaniu), a także – najczęściej w przypadku schorzeń neurologicznych – zarzucania treści pokarmowej z żołądka do przełyku, a nawet gardła. Niedobory pokarmowe mogą wynikać również z charakteru choroby przewlekłej, mogącej zaburzać prawidłowe trawienie i wchłanianie składników pokarmowych.
Niedożywienie we wczesnych fazach może pozostać niezauważone, często jest diagnozowane dopiero w momencie wystąpienia nasilonych objawów, dlatego niezwykle ważne są: uważne obserwowanie dziecka, znajomość wczesnych objawów niedożywienia i wychwytywanie sygnałów alarmowych, takich jak brak przyrostu masy ciała (wagi) u małych dzieci lub spadek masy ciała u dzieci starszych, zmiana zachowania, zwiększona drażliwość i zaburzenia koncentracji.
Do objawów niedożywienia zaawansowanego należą natomiast: zaniki tkanki podskórnej, zmiany na skórze w postaci nadmiernej suchości, rogowacenia skóry, łamliwość i rozdwajanie się paznokci, wypadanie włosów.
Niedożywienie prowadzi do poważnych komplikacji, takich jak: upośledzenie rozwoju fizycznego, zmiany w pracy układu hormonalnego, upośledzenie metabolizmu (powodujące gorsze działanie leku), obniżenie odporności (wzrasta ryzyko infekcji, rany goją się wolniej, zwiększa się częstość i długość pobytów w szpitalu), pojawienie się zaburzeń neurologicznych (mogą wystąpić zaburzenia zachowania, upośledzenie funkcji poznawczych), demineralizacja kości (drastycznie wzrasta ryzyko złamań patologicznych), pogorszenie ukrwienia skóry (zwiększa się ryzyko odleżyn). Są to więc czynniki wpływające zarówno na stan zdrowia dziecka, efekty rehabilitacji, jak i w skrajnych przypadkach na długość życia.