Uczucie żalu i straty może pojawić się w każdym momencie podczas opieki nad umierającym bliskim – nie tylko na ostatnim etapie choroby. Jest to naturalna odpowiedź na stratę, ale również część procesu zdrowienia. Jeśli po raz pierwszy przeżywasz stratę bliskiego, Twoje reakcje mogą niekiedy wydać Ci się dziwne lub nieodpowiednie. Pamiętaj jednak, że nie ma właściwego czy niewłaściwego sposobu opłakiwania straty, niezależnie od tego, czy żal z nią związany pojawia się jeszcze przed śmiercią bliskiego czy po niej. Jest bardzo prawdopodobne, że uczucia, które nosisz w sobie, nie różnią się od tych, które odczuwają miliony ludzi na całym świecie opłakujących swych bliskich.

Żałoba to potężne uczucie. Żal może pojawiać się i znikać, może Cię całkowicie pochłaniać, szczególnie wtedy, gdy wraz z nim pojawiają się wspomnienia o zmarłym. Niekiedy może się wydawać, że żałoba zbliża się ku końcowi, podczas gdy jedno wspomnienie ponownie wywołuje falę rozpaczy i niepowetowanej straty.

Żałoba może trwać tygodniami, miesiącami, a niekiedy latami, pamiętaj jednak, że uczucie smutku, samotności i straty z czasem będzie coraz mniej dotkliwe.

Niekiedy jednak emocje związane ze stratą bliskiego nie pojawiają się od razu po jego śmierci. Możesz ich doświadczyć dopiero wówczas, gdy zakończą się wszystkie zajęcia związane z pogrzebem, a nawet wiele miesięcy później, np. w trakcie pierwszych świąt, podczas których zabraknie Twojego bliskiego.

Na podstawie: K. Macmillan, J. Peden, J. Hopkinson i D. Hycha, A Caregiver’s Guide, Canadian Hospice Palliative Care Association; ISBN: 0-9686700-1-6.